Σε αντίθεση με τις αντιλήψεις που κυριαρχούσαν  μέχρι πρόσφατα, που ήθελαν δήθεν την προστασία του περιβάλλοντος εχθρό και εμπόδιο για την ανάπτυξη, σήμερα έχει επικρατήσει πλήρως η άποψη ότι βασικό στοιχείο σε κάθε πρόγραμμα ανάπτυξης είναι η διάσταση της προστασίας του περιβάλλοντος, όχι απλώς ως ενός από τους τομείς παρέμβασης, αλλά ως εγγενούς συστατικού του συνόλου των παρεμβάσεων.

H ραγδαία όξυνση των περιβαλλοντικών προβλημάτων δικαιολογεί αφ εαυτής την ανάγκη προστασίας των οικοσυστημάτων, φυσικών και ανθρωπογενών, στο πλαίσιο της επιδίωξης της βιώσιμης και ανθρωποκεντρικής ανάπτυξης. Ιδιαίτερα όμως τα ειδικότερα χαρακτηριστικά του θεσσαλικού χώρου σημαίνουν ότι η προστασία των περιβαλλοντικών πόρων αποτελεί προϋπόθεση ακόμα και για την, με στενή έννοια του όρου, οικονομική μεγέθυνση.

Για να υπάρξει, λοιπόν, μία βιώσιμη ανάπτυξη και αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής, πρέπει να υπάρχει μέριμνα για το περιβάλλον. Το Επιμελητήριο Τρικάλων, ανέλαβε μία συγκεκριμένη πρωτοβουλία: Τη δημιουργία του πρώτου σε Πανελλαδικό επίπεδο, «πράσινου θερμοκηπίου».

Τον όρο εισήγαγε πρώτος ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Τρικάλων κ. Βασίλης Γιαγιάκος, στην εκδήλωση του Επιμελητηρίου και των ΚΕΤΑ Θεσσαλίας, για τον επενδυτικό νόμο, υπογραμμίζοντας πως συνδυάζει την ανάγκη για ενίσχυση των περιβαλλοντικών πολιτικών με την ενίσχυση του πρωτογενή τομέα. Ο νέος όρος έχει και συγκεκριμένο πρακτικό αντίκρισμα. Σύμφωνα με τον κ. Γιαγιάκο, εντάσσεται στις δράσεις που προωθεί το Επιμελητήριο Τρικάλων για την ενίσχυση του πρωτογενή τομέα. «Μετά την ένταξη του πρωτογενή τομέα στον αναπτυξιακό νόμο που αποτελούσε πάγια πρόταση του Επιμελητηρίου, προκύπτει η ανάγκη για την ουσιαστική προώθηση καινοτόμων δράσεων που θα διευρύνουν τις προοπτικές της τοπικής παραγωγικής βάσης», τόνισε ο κ. Γιαγιάκος.

Η ανάπτυξη της Θεσσαλίας δεν μπορεί να γίνει χωρίς τον πρωτογενή τομέα και τον τουρισμό. Ως προς τον τουρισμό, πέραν των άλλων πρωτοβουλιών (εκθέσεις κλπ), υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις από το Επιμελητήριο Τρικάλων που βρίσκονται στη φάση της επεξεργασίας και της προώθησης για ένταξη σε χρηματοδοτικά προγράμματα σε συνεργασία με τους Δήμους Αιθίκων και Πύλης, καθώς και άλλους φορείς. Ως προς τον πρωτογενή τομέα, μετά την ένταξή του στον αναπτυξιακό νόμο, σε συνεργασία με το στελέχη του Πανεπιστημίου Θεσσαλία προωθείται το  «πράσινο θερμοκήπιο».

Τι είναι το «πράσινο θερμοκήπιο»;
Η αναπτυξιακή εταιρία του Επιμελητηρίου προωθεί την ένταξη σε τομεακό πρόγραμμα του Δ΄ ΚΠΣ, μιας ολοκληρωμένης πρότασης η οποία θα συνδυάζει την παραγωγή προϊόντων με την έρευνα για την αναζήτηση εναλλακτικών και οικονομικών μεθόδων ενέργειας. Ειδικότερα, στο Νομό Τρικάλων, θα δημιουργηθεί ένα πρότυπο θερμοκήπιο στο οποίο θα γίνεται έρευνα για θερμοκηπιακές καλλιέργειες, αλλά και έρευνα για τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας. Στόχος είναι να εξασφαλιστεί η αναγκαία ενέργεια για τη θέρμανση του θερμοκηπίου από εναλλακτικές πηγές. Οι κυριότερες μορφές εναλλακτικής ενέργειας που θα ερευνηθούν είναι η γεωθερμική και το βιοαέριο από βιομάζα. Ανάλογες μορφές ενέργειας χρησιμοποιούνται ήδη σε χώρες του εξωτερικού με θετικά αποτελέσματα. Το μεγαλύτερο κόστος που συνδέεται άμεσα με τη βιωσιμότητα ενός θερμοκηπίου, είναι η θέρμανση. Στην περιοχή μας, οι ιδιοκτήτες θερμοκηπίων χρησιμοποιούν κυρίως μαζούτ. Ωστόσο, με τη ραγδαία άνοδο της τιμής του πετρελαίου, οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες τείνουν να καταστούν ασύμφορες.

Νέες μορφές ενέργειας
Επομένως, είναι υπαρκτή η ανάγκη για αναζήτηση νέων μορφών ενέργειας για τη στήριξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, οι οποίες μπορούν να αναπτυχθούν περαιτέρω στο Νομό μας και να τον καταστήσουν ένα από τους βασικούς προμηθευτές θερμοκηπιακών προϊόντων στις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης. Ήδη από τη δεκαετία του ’80 είναι γνωστές οι διαπιστώσεις εγχώριων και όχι μόνο μελετητών, ότι η Θεσσαλία, λόγω εδαφολογικών και  κλιματολογικών συνθηκών παράγει εύγεστα προϊόντα, οπότε  μπορεί να καταστεί ο «λαχανόκηπος της Ευρώπης», δίνοντας διέξοδο σε χιλιάδες παραγωγούς, αλλά και ενισχύοντας τη μεταποίηση για την τυποποίηση των εξαγώγιμων αγροτικών προϊόντων.

Η έρευνα, που θα γίνεται στο «πράσινο θερμοκήπιο» θα είναι  τόσο για τις νέες καλλιέργειες και ποικιλίες, όσο και για τις φιλικές στο περιβάλλον, εναλλακτικές μορφές ενέργειας θα γίνει στο «πράσινο θερμοκήπιο». Η τεχνογνωσία που θα προκύψει θα αξιοποιηθεί προς όφελος των τοπικών παραγωγών και όχι μόνο.

Η πρόταση και η ένταξη
Η πρόταση είναι στο στάδιο της σύνταξης. Μόλις ολοκληρωθεί θα κατατεθεί για χρηματοδότηση από τομεακό πρόγραμμα του Δ΄ΚΠΣ το οποίο είναι ιδιαίτερα «ευαίσθητο» σε περιβαλλοντικά ζητήματα.

Σύγχρονη αντίληψη για ανάπτυξη
Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία, τα αποτελέσματα της οποίας αναμένονται με ενδιαφέρον, δημιουργεί ένα προηγούμενο. Και δημιουργεί ένα προηγούμενο γιατί απαντά στη σύγχρονη αντίληψη για την ανάπτυξη. Γιατί δεν νοείται αναπτυξιακή πολιτική, είτε στα Τρίκαλα, είτε γενικότερα σε όλη τη Θεσσαλία, αν δεν στηρίζεται σε μία ολοκληρωμένη προσέγγιση, που ανάμεσα στ’ αλλά, σέβεται το περιβάλλον και προωθεί τη δημιουργία νέων ερευνητικών υποδομών και προγραμματίζεται σε στενή συνεργασία με τις επιχειρήσεις και τους παραγωγικούς φορείς.

Η υστέρηση που παρουσιάζει η Θεσσαλία στην ενσωμάτωση της γνώσης στην παραγωγική διαδικασία μπορεί να αρθεί μέσω τέτοιων πρωτοβουλιών.